توزیع کننده شیرهای توپی گاز
بال ولوها در صنعت نفت وگاز، جهت قطع و وصل جریان سیالات به کار می رود. این شیر در دونوع فلوتینگ (Floating) و ترنیون (Trunnion) در شرکت تولیدی صنعتی گازسوزان طراحی و به صورت چند تکه(split Body) و جوشی (Full welded) توزیع می شود. شیرهای ترنیون دارای سیستم تزریق گریس بوده و در صورت مشاهده نشتی می توان با تزریق گریس های مخصوص آببند اضطراری (Emergency Seal) آنرا آب بندی نمود. این گریس ها عمدتاً پایه سنتتیک (synthetic base) هستند. استاندارد ساخت این شیرهاAPI 6D - API 608 - BS 5351است و بر اساس API 6D تست می شوند. شیر های توپی در انواع زیر در شرکت گازسوزان ساخته می شود:
1-شیر توپی فلوتینگ(Floating Ball valve) در سایز2 تا 6 اینچ کلاس ANSI 150 بااتصال جوشی وفلنجی (FE و WE) . از استانداردهای مربوط به این نوع شیر IGS M-PL- 010 و API 6D را می توان نام برد.
2- شیر توپی ترنیون(Trunnion Ball valve) در سایز 2 تا 16 اینچ تا کلاس ANSI 600 بااتصال جوشی و فلنجی. از استانداردهای مربوط به این نوع شیر IGS M-PL- 010 و API 6D را می توان نام برد.
3-شیر توپی فشار قوی ( High pressure ball valve )در سایز 1/4 تا 1 اینچ با حداکثر فشار کاری 3000psi است . از استانداردهای مربوط به این شیرIGS M-PL-010-4 را می توان نام برد.
شیرهای توپی شیرهایی هستند که قطعه مسدود کننده جریان در آن ها به صورت یک کره یا توپ می باشد و تنها جهت قطع و وصل جریان مورد استفاده قرار می گیرند که در دو نوع فلوتینگ و ترنیون می باشند.
جنس بدنه می تواند ریخته گریاین نوع شیر در دستهبندی شیرآلات قطع و وصل جریان (on- off) قرار داشته و در حالت نیم باز دچار آسیب خواهند شد. عضو مسدودکننده کانال جریان (کره یا گهگاه نیم کره)، که به وسیلهٔ ساقه شیر حرکت ۹۰ درجهای خواهد داشت وظیفه باز و بسته کردن شیر را بر عهده دارد. به همین دلیل به آنها شیرهای quarter-turn action و Quick Opening نیز میگویند. در روی توپک سوراخی تعبیه گردیدهاست که در حالت باز در مسیر کانال جریان قرار خواهد گرفت.
چنانچه مساحت مجرای عبور سیال، از مساحت خط لوله کوچکتر باشد(Reduce Bore)نامیده میشود. در حقیقت نوع طراحی داخل بدنه و اندازه مجرای عبوری به گونهای است که در حالت باز نیز باعث افت فشار د یا فورج و با اتصال به خط فلنجی یا جوشی و یا پیچی باشند.
شیرهای توپی با بدنه چند تکه (Split Body)
بدنه این دسته از شیرهای توپی یک، دو یا سه تکه هستند و قطعات بهم به روش اتصال موقت (پیچ و مهره) متصل میشوند. مونتاژ قطعات داخلی از کنار (SIDE ENTRY) یا از بالا (TOP ENTRY) میباشد.
مزایا:
قیمت پایین - مونتاژ و دمونتاژ ساده- سهولت در تعمیر از مزایای این نوع از شیرهای توپی در مقایسه با شیرهای توپی با بدنه تمام جوشی میباشد.
شیرهای توپی با بدنه تمام جوشی (Fully welded Body)
بدنه این دسته از شیرهای توپی به روش جوشکاری بهم متصل میشوند یک ساختار یکپارچه ایجاد میکنند. تعمیر این شیرها در بسیاری موارد غیرممکن یا بسیار دشوار میباشد ولی از مزیت قابل دفن بودن - به علت نداشتن اتصالات پیچ و مهره ای- دارا میباشند.
مزایا:
قابلیت استفاده در خطوط انتقال زیر زمینی (دفنی) - قابلیت استفاده در فشارهای بالا - طول عمر بالا از مزایای این نوع از شیرهای توپی در مقایسه با شیرهای توپی با بدنه چند تکه میباشد.
شیرهای توپی Trunnion Mounted و Floating Ball
شیرهای توپی از نقطه نظر مهار توپی درون بدنه به دو گونه Trunnion Mounted و Floating Ball تقسیم میشوند.
Floating Ball
در این نوع شیرها، توپی یا بال فقط از سمت بالا مهار شده و توپی میتواند توسط جریان سیال کمی در مسیر جریان بازی کند. این نوع شیرها برای فشارهای کاری پایینتر طراحی میشوند.
Trunnion Mounted
در این نوع نصب، توپی از بالا و پایین مقید شده و فقط قادر به دوران است. دو عدد حلقه با شیارهایی که درون آنها تفلون جهت آببندی قرار دارد-که به آن سیت-رینگ میگویند- در دو طرف توپی قرار دارند که توسط فنرهایی که در پشت این سیت رینگها هستند به بال فشرده میشوند. این نوع شیرها مناسب فشارهای کاری بالاتر بوده و معمولاً قابلیت double block and bleed دارند. به معنا که شیر در دو سمت بال کاملاً مستقل آب بند بوده و اگر هر سمتی از خط دارای فشار باشد جریان معکوس نمیتواند شکل بگیرد. سوراخ کوچکی در وسط شیر به نام «پورت درین یا تخلیه» وجود دارد که میتوان از ان شیر را تخلیه کرد یا در اصطلاح bleed گرفت